Explicit Iurgium egloga VII; incipit egloga VIII, cui titulus est Midas, collocutores autem sunt Damon et Phytias.
Damon. Tolle pecus, Phytia: nescis quibus inscius arvisnunc sedeas. Midas si te vel forte Lupisca
viderit! Errasti; dubium quis promptius ultro
irruat in predam seu servet durius actam.
Phytias. Quid verbis laceras grandes, venerande, bubulcos?
quid, Damon, suades fesso? Dum iussit egestas
hunc domini servare greges, hanc pensa Minerve
ducere per noctes, potuit fortasse timeri.
Nunc illis armenta boum per gramina servat
Aufidus et vitulos deducit ab ubere marsus.
Non hostis venio: vult Midas ipse, daturus
pascua, si qua fides, fontesque umbrasque recentes.
Damon. Coge pecus dum tempus adest: ni fallor, amara
qua nolis venisse dies, michi crede, futura est,
et promissa quidem tenues dispersa per auras
in nichilum venient. Sed tu quid, stulte, putabas
hos magnos habuisse greges ni fraude parassent?
Non hominum iusti quid possint ferre labores
novimus, et quantum septis augere peculi?
Phytias. Me miserum! deceptus, inops, per saxa, per estus,
en iterum revocandus eras, grex anxie; nusquam
comperies quo grata quies tibi prestita fetus
gramine permittat leto deponere. Damon,
Pana deum testor, non herbida prata nec amnes
exhausti natale solum patriosque recessus
Archadie ut sinerem fecere, et querere campos
pastoris nimium cupidi, trucis atque Lupische.
Sola fides fallaxque nimis spes alta Vesevi
atque sinus Gauri virides fontesque lacusque
ut peterem potuere. Tamen, dum tristis Orion
alta tenet noctis prohibens cantare volucres,
sta, precor, atque doce miserum quo iure Lupisca,
quo Midas rapiant armentaque maxima ducant.
Damon. Nympha decus nemorum placidis residebat in arvis
euboicis, nuper clara viduata mitella.
Hanc ardere quidem cepit, cum ferret ad urbem
lac pressum Midas, pecudum et de more cadentum
exuvias: cepto favit fortuna furori.
Nam gravis ere domum fervens dum forte redibat,
cespite pro viridi prostravit munere victam.
Hec huius iam capta leves e pectore curas
expulit ac animos immisit fervida grandes;
cumque diem functus terras dimitteret Argus
et levo tandem fato cecidisset Alexis,
extemplo callens hic sese miscuit altis
pastorum rebus, dyrceaque semina passim
omnia complevit iactans; cumque impia virtus
in se discordes armasset cuspide fratres,
prosiliens avidus Midas pecudesque bovesque
occupat insidiis et, ne sibi tuta deessent
abdita, Melalcem studio coniunxit Ameto.
Quos postquam miseros undis retraxit avitos
in campos, lauro et flavos vincire capillos
et querno fecit dextras ornare bacillo,
primum se divum titulis immiscuit altis,
cum pridem placido vix esset cognitus Arno.
Phytias. O felix iam sorte sua! Quis plura requirat?
Imperat ex servo; merces conflavit in aurum.
Damon. Saxeus es, Phytia. Video coluisse napeas
et nemorum faunos eque nymphasque puellas
thure pio credas, qui surripit undique capros;
claustraque si frangat, felicem dicis avarum.
Phytias. Imo equidem dico: nemo, nisi Iuppiter equus
iusserit, in celsos usquam conscendet honores.
Damon. Te Phytiam rebar: silve fecere Ligurgum,
et superum mentem, video, cessere subulco
sulphurei colles et pascua grata Lyeo!
Phytias. Sum Phytias, Damon, Phytias sum pastor et archas,
et calamis didici pastas mulcere capellas,
non mores hominum, sacra et monimenta Ligurgi.
Tu miserum ridere potes: tibi grandis Apollo
concessit cytharam, Pomona cadentia pomis
arbuta; sic temnis summo de culmine lapsos.
Sepe vices rerum verti cantabat Amintas
iam senior! Lacrimas mecum mors equa resolvet.
Damon. O Phytia, consiste, precor, mentemque resumme.
Ante polos lyntres sulcabunt, nerea currus
orbita, frondoso pandum delphyna Pelorus
vertice suscipiet nantem, quam Damon amicum
contemnat Phytiam. Sed tu modo respice verum:
huius quippe fuit mos semper vertere vultus
quodque velit validis se nolle infingere signis.
Hinc, servus, pratis viridi contectus in herba,
serpere et incautas cauda vincire capellas
atque edos morsu solitus lacerare tenellos;
sed postquam vires auxit, compressa cathella,
insurgens coram, tauro qui ludat in ervo
persimilis cornu, celsas infringere pinus,
sternere prevalidas quercus silvasque boatu
terribili complere, leves pervertere septas
cepit, et horrendus rabie leo vertere magnas
in circum bubulas ursosque arcere frementes.
Quis putet? Et Bavio subtraxit subdolus hyrcos
pregnantesque boves, et pingues carmine tauros
eduxit stabulis, rauco latrante Melampo.
Quot faunos quondam, nymphas quot lusit agrestes,
quot satyros ficto calamis per devia cantu!
Seque Mecenatem magnumque deumque vocari
gliscit et, invitas dum servat rupe Camenas,
ascreum putat esse senem silvasque movere
castalias et plectra dei sacrasque sorores.
Quis queat insanos ausus, quis dicere sevas
et nemorum pecorumque simul iuvenumque ruinas
quas dedit, et pariter secum trux inde Lupisca?
Hec siliquas porcis et gramina subtrahit agnis,
emungit miseras turpi squalore iuvencas
ac matrum parvos subducit ab ubere natos,
terque die pecudes premit et ter vellere nudat,
si possit, tristique levem consistere lunam
carmine compellit celo et sibi fascinat edos.
Nec vacat hec somno; virides ambire per agros
nocte etiam videas et magnos vertice Gauri
enumerare greges. Quid multa? Hec omnia radit;
ac ut nulla sinat silvis intacta vel agris,
arte nova pueros annosa per antra canentes
in venerem rapit illa suam nudatque sequentes.
Phytias. Fur Midas igitur, mechus scelerumque satelles!
O facinus! Meretrix anus est et avara Lupisca!
Que nuper glandes oleasque legebat in agris,
nunc celum violat verbis et fascinat agnos.
Quid tunc Melalces? tacuit? quid dixit Ametus?
Damon. Assensere: Dei sic ira et crimen inultum
permisit miseri laqueo pereuntis Alexis.
Phytias. Heu, trepidans horresco solum suspectaque divis
pascua. Quid faciam? Minui post verba videntur
nempe greges; dominam noverunt prata Lupiscam.
Ast ego quid merui? Nolebam vertere vepres
in lauros, fateor, neque celsum extollere Olympum
degeneres calamis, divos cantare subulcos.
Hoc tam grande malum? Non rebar. Lusus et insons
distrahor hinc pauper: videat Pan, deprecor, equum.
E quercu veteri nuper michi garrula cornix
hos cecinit lapsus; vetuit sed dira cupido
noscere, et in dubios deduxit ab aggere campos.
Nec Coridon dudum silvis cantare solebat
sic letis, dum tantus erat sub tegmine lauri.
Damon. Non Coridon, miserande, tibi, non fistula nota
qua steriles, vobis blandus, cantabat amores;
sensi ego quam tenues conflaret gucture versus
et modulos stipula, laqueos dum poneret arvis.
Phytias. Quid faciam, Damon? fugiam, dic, litus ineptum?
Damon. Summe quod in tristi veteres cecinere bubulci.
Phytias. Malo rudes habitare casas nemorosaque tesqua,
parrasii lambant malo iam saxa Lycei
he pecudes, quam pingue solum stimphalidis agri
tot plenum curis. Mecum cantabit Amiclas
rupe sub exigua tutus, cantabit et ingens
Silvanus placida componet pace furentes,
ylice sub prisca, Bilem stolidamque Dyonem.
Damon. Nil melius: pecudes pridem dum forte lavarem,
omnis erat varia plenus vertigine gurges;
hinc sensi monitus venturi turbinis iras
et Mide casum pariter pecorisque ruinam;
et repetet glandes veteres oleasque Lupisca.
Sunt in secessu nobis florentia rura
et gratum nymphis antrum, quod fronde recenti
sternet amica tibi Glaucis, mellisque parabit
inde favum. Venias: quas conspicis, arbitror, umbras
ante locum teneas, protendent arbuta longas.
Phytias. Tende igitur, veniam: teneat sua prata Lupisca.