Tasti di scelta rapida del sito: Menu principale | Corpo della pagina | Vai alla colonna di sinistra

Colonna con sottomenu di navigazione


immagine Dante

Contenuto della pagina


-
Menu di navigazione

Uguccione da Pisa
Derivationes

D 102

[1] DROMOS grece, latine cursus et velocitas vel curvitas appellatur, unde hic dromedus vel hec dromeda -e, quoddam genus camelorum minoris quidem stature sed velocioris, unde a velocitate currendi nomen habuit; unde hic dromedarius, camelarius, qui scilicet ducit dromedos, unde illud (Vulg. Is. 60, 6) 'dromedarii Madian et Epha'. [2] Item a dromos hic dromo -nis, longa navis et velox in cursu. [3] Quia de navibus fit mentio hec, de diversis earum nominibus et instrumentis dicamus: musculus dicitur parva navis; barca navis mercatoria vel que merces exportat ad litus; dromo longa navis et velox; paro navis pyratarum; mioparo navis ex vimine et corio contexta, unde legitur in Hystoria 'gens Saxonum in mioparonibus non viribus utuntur, fuge potius quam bello parati'; [4] celox vel celonis velox navis, carabus, caupulus, lembus, lembulus, scapha aliter vel lintris, caudea quia longa est ad instar caude, legia quia legat, idest transeat, aquas, vel legat, idest colligat aquas ante se, liburna quia libere currat. [5] Partes navis sunt puppis, posterior pars; prora, anterior pars; carina, media; ratis ea pars que est inter proram et carinam vel inter puppem et carinam; cymba vel cumba, pars que vicinior est aquis quia aquis super incumbat; forinavia, latera concava; omnes tamen partes pro ipsa navi ponuntur vel dicuntur quandoque. [6] Instrumenta navis sunt hec: aplustre, gubernaculum; antemne, corde ille que ante amnem sunt posite, vel pertice a quibus vela dependent; transtra, sedilia navium; forus, foramen illud per quod remus emittitur; malus, arbor; carchesium, summitas mali in qua corde concurrunt, Lucanus 'atque utinam summi currus carchesia mali'; cherucus, illud quod ad instar vexilli malo supponitur et secundum ventum movetur. [7] Causas et origines istorum vocabulorum, si que sunt, in diversis locis operis diligenter invenies assignatas. [8] Item a dromos quod est curvitas et hyppos quod est equus dicitur hic hyppodromus, idest stabulum equorum; [9] vel hyppodromus dicitur locus obscurus et domus declinandi ad necessitatem, vel locus supra vel circa quem sunt arcus deambulatorii super quos ambulant homines, et secundum hoc hyppodromus componitur ab ypos quod est sub et dromos quod est curvitas, vel ab yper quod est supra et dromos quod est cursus, quia desuper homines currant et ambulent.