S 318
[1] Hec STIPS -pis, quoddam pondus quo olim militibus stipendiariis distribuebatur pecunia, et ponitur pro obolo, et quia obolus sepe solet dari mendicis in elemosinam, ideo stips quandoque dicitur mendicitas, quandoque elemosina, victus, unde hic stipus, mendicus, qui petit stipem. [2] Et stipus componitur obstipus -a -um, idest inclinatus, quia qui stipem petit et accipit caput inclinat, vel componitur ab ob et stipes, quasi contra stipitem inclinatus, unde obstipo -as, idest inclinare. [3] Item a stips stipo -as, idest condensare et vallare, circumdare, congregare, replere, protegere, componere, fulcire, unde stipatim; et hoc stipatura, quedam herba que tantam in radice virtutem habet, ut frusta carnis aspersa in caccabo coagulet; [4] et hoc stipadium, idest scaccarium, quia omnibus spectantibus ludum stipetur; Sidonius 'fiat ibi stipadium et purus abacus'. Et hoc stephadium, genus mense, quasi stipendium, vel dicitur a stipitibus, quasi stipodium, sic enim prius acceptum est. [5] Et hec stipa -e, quedam parva arbor, ut dicunt, scopa, quia ex ea stipentur tecta; hec et sepe ad fornaces et furnos calefaciendos colligitur, unde hec stipula diminutivum; [6] et hinc stipule dicuntur folia vel vagine quibus culmus ambitur et fulcitur, ne pondere frugis curvetur, et stipule ipsi calami segetis dicuntur. Dicuntur ergo stipule vel a stipula propter parvitatem, vel a stipo -as, quia fulciunt et circumdant, vel ab usto, quasi ustile, quia collecta messe uruntur propter culturam agri, vel a palea, quia interdum pro palea reciditur stipula. [7] Item a stipo -as hec stuppa -e, et est canabi vel lini, dieta sic quia ex ea rime navium stipantur, unde stuppula diminutivum, et stuppeus -a -um, et stupposus -a -um; [8] et stuppo -as, aliquid stuppa obturare, et componitur destuppo -as, extuppo -as, valde stuppare vel stuppam removere, instuppo -as, restuppo -as; et est activum cum suis compositis et producit stu-. [9] Item a stipo stipulus -a -um, idest firmus, unde stipulor -aris, interrogare, querere; proprie quidem stipulati est interrogare et querere petitive, cum responsione facta promissive, ut si interrogans dicat 'dabis michi equum?' et ille respondeat 'dabo', hoc est stipulati; [10] unde stipulatio quidem proprie dicitur interrogatio petitiva adiuncta responsioni promissive sicut premissa, ut 'dabis hec?', 'dabo'; et dicitur stipulari a stipulum, quod est firmum, quia stipulatio debet esse firma, unde etiam tenetur persolvi quod stipulatione promissum est; vel, ut dicunt, a stipula dicitur: veteres enim in stipulatione stipulam frangebant, quam iterum iungentes stipulationem suam recognoscebant; [11] et quia in stipulatione continetur interrogatio et promissio, ideo stipulari sepe ponitur simpliciter pro promittere et pro interrogare vel petere sive querere. Et nota quod stipulor antiquitus erat commune, sed modo nequaquam; et construitur cum accusativo et ablativo interposita a vel ab prepositione, ut 'stipulor a te X solidos', idest quero. [12] Et componitur astipulor -aris, idest confirmare vel auxiliari, unde astipulamen, auxilium vel confirmario, constipulor -aris, simul stipulari, instipulor -aris, valde stipulari, restipulor -aris, iterum stipulari; et est deponens cum suis compositis. [13] Stipo componitur constipo -as, exstipo -as, emittere, evacuare, instipo -as, valde vel in stipare, immittere, obstipo -as, undique vel contra stipare vel obturare, restipo -as, iterum stipare vel evacuare vel emittere, substipo -as, subtus vel post vel parum stipare; et est activum cum suis compositis et producit sti-. [14] Item stips componitur cum pendo -is et dicitur hoc stipendium, lucrum, pretium, fructus laboris, proprie quidem dicitur stipendium quod datur militibus solidariis pro pretio, sic dictum a stipe pendenda: antiqui enim soliti erant pecuniam appendere magis quam numerare. [15] Unde stipendiarius -a -um, ad stipendium pertinens vel stipendium dans vel potius recipiens.
Colonna con sottomenu di navigazione
