Tasti di scelta rapida del sito: Menu principale | Corpo della pagina | Vai alla colonna di sinistra

Colonna con sottomenu di navigazione


immagine Dante

Contenuto della pagina


-
Menu di navigazione

Uguccione da Pisa
Derivationes

N 46

[1]NITOR -ris nisus, vel nixus, idest laborare, gradi, conari et parere: nam in partu maximus labor et conatus est, et proprie pro parere facit nixus. [2] Et a nitor nisus -sus -sui, conamen, et hic nisus -si, pro quadam ave que alio nomine dicitur alictus, vel dicitur nisus a Niso, rege Megarensium, qui in illam avem secundum fabulam mutatus fuit. [3] Item a nitor hec nates -tis, quia dum sedemus natibus innitimur, unde et globata est in eis caro ne prementis corporis fasce ossa dolerent. [4] Unde hec naticuta diminutivum, et hec natica, idest nates, unde naticosus -a -um, magnas habens nates. Item a nitor hic nixus -xus, idest partus vel conatus. [5] Nitor componitur annitor -ris, valde niti vel adherere, apodiari; connitor -ris, simul niti; enitor -ris, valde niti vel foras emittere, parere; innitor -ris, valde vel contra niti, vel adherere, appodiari, fulciri; [6] pernitor -ris, perfecte niti, ambulare, unde hic et hec et hoc pernix -is, producta penultima in obliquis, idest perseverans in conatibus vel velox et proprie pedibus; et comparatur -or -mus; [7] unde perniciter -ius -me adverbium, et hec pernicitas, velocitas, celeritas: et est pernicitas pedum, unde (Verg. Aen. 11, 718) 'pernicibus ignea plantis', sed velocitas et celeritas pennarum est vel velorum; [8] obnitor -ris, idest resistere, obluctari, contradicere vel renuere; vel obniti, idest circumquaque niti ad obsequium; unde obnixus -a -um, contra conatus, vel subiectus, humilis; [9] renitor -ris, resistere, reluctari; subnitor -ris, idest subtus inniti, apodiari, vel subministrari, unde subnixus -a -um, nomen, idest subiectus, suppositus, suffultus, humilis. [10] Nitor et eius composita sunt deponentia et producunt hanc sillabam, scilicet ni-, et faciunt supinum tam in -sum quam in -xum secundum utramque signifìcationem simplicis, licet frequentius in -xum pro parere, et in -sum pro conari.