F 86
[1] FLUO -is -xi -xum -xu vel fluctum -tu, idest decurrere. Fluxum -u comprobatur per hoc participium fluxurus -a -um, quod fit ab eo, fluctum -tu comprobatur per hoc nomen verbale quarte declinationis, scilicet fluctus -tus, quod fìt ab eo. [2] Et hinc fluxus -a -um, idest decurrens, labilis, instabilis, et hic fluxus -xus -xui, idest alicuius rei decursio, et fluidus -a -um, idest madidus vel currens; et comparatur, unde hec fluiditas -tis, idest madiditas vel cursio. [3] Item a fluo hic fluor -ris, idest decursio vel madiditas, et fluvidus -a -um, idem quod fluidus, unde Lucanus 'traxit iners celum fluvide contagia pestis'. Et comparatur. [4] Item a fluo -is, extracta -s et addita -to, fìt fluito -as, idest dissolvi, fatiscere, frequenter fluere, vacillare et ponitur pro dubitare. [5] Item a fluo hoc flumen -nis, unde flumineus -a -um, et hic fluvius -vii, sed fluvius est ipse aque decursus, flumen ipsa aqua decurrens; [6] et a fluvius hic fluviolus -li diminutivum, et fluviosus -a -um, et hic et hec fluvialis et hoc -le, unde fluviatilis dicitur quidam lapis qui semper videtur madescere; [7] et fluvio -as, quod et fluvior -aris dicitur, abundare, unde Iosephus in XVIII nichil inter eos autem ditior fluviatur, autem pauperior defraudatur'. [8] Item a fluo hic fluctus -tus -tui, idest procella, undatio maris, unde hic flucticulus -li diminutivum, et fluctuo -as, commoveri, vacillare, fluctibus inundare et ponitur pro dubitare; unde fìuctuatus -a -um, idest fluctuans vel quod fluctuavit, et hec fluctuatio -nis; et fluctus componitur fluctivagus -a -um, idest vagans per fluctus. [9] Item a fluo hic flos -ris, quasi fluos et flores quasi fluores, quia cito fluant, unde flosculus -li diminutivum, et floreus -a -um, de floribus totus existens vel floribus plenus vel procreandis floribus aptus; [10] et hic et hec floralis et hoc -le, et floridus -a -um, idest floribus abundans vel floribus producendis aptus vel quod pertinet ad flores. Unde floralia dicuntur tempora florum. [11] Item a flos et lentos, quod significat plenitudinem, dicitur florulentus -a -um, idest plenus floribus; florulenti sunt campi et prata et floride sunt arbores et herbe. [12] Item a flos hec Flora -re, idest dea florum, unde hic et hec floralis et hoc -le, quod pertinet ad Floram; pluraliter Floralia -lium -liorum, idest festa Flore que ab antiquis celebrabantur. [13] Item a flos hoc florarium, idest locus ubi flores crescunt vel ubi reponuntur, et hoc floretum -ti, locus in quo flores abundant; [14] fioro -as, idest flores creare vel floribus spargere, implere; et componitur defioro -as, idest valde fiorare vel florem auferre, extirpare, decerpere: cum enim virgo devirginatur tunc defloratur, idest flos virginitatis ei aufertur. Floro activum est cum omnibus suis compositis. [15] A fioro fioreo -res -ui, virere, resplendere, floridum esse vel fieri; et componitur confloreo -res, idest simul florere; effloreo -res; refloreo -res, idest iterum florere, resplendere, revirere, [16] et ab his inchoativa floresco, effloresco, confloresco, refloresco. Floreo cum omnibus suis compositis est neutrum et facit preteritum in -rui et caret supino; inchoativa istorum carent preterito et supino et sunt neutra, sicut et alia omnia inchoativa. Item fioro et floreo et floresco et eorum composita producunt hanc sillabam flo-. [17] Item a fluo fleo -es -vi fletum: qui enim flet, lacrimis fluit. Fiere enim est ubertim lacrimas fondere, unde flens quasi fluens; plorare est cum voce Aere; piangere est cum lacrimis pectus aut faciem tundere; lugere est cum aliquibus dictis miserabilibus et habitus mutatione fiere; merere est cum silentio dolere, unde et merere quasi mente carere, et lugere quasi luce egere. [18] A fleo -es hic fletus -tus -tui, et hic et hec flebilis et hoc -le, et flebiliter adverbium, et hec flebilitas -tis: Ovidius (met. 7, 518) 'flebile principium melior fortuna secuta est', quod proverbium, si vis transferre ad futurum, dicas in fine 'sequetur'; [19] et fletus -a -um, participium passive significationis. Et componitur infletus, idest non fletus, unde Ambrosius Super Egisippun 'incautum spiculo transfigit ne infleta esset'. [20] Fleo componitur defleo -es; effìeo -es, idest valde fiere; perfleo -es, perfecte fiere; refleo -es. Fleo et eius composita omnia faciunt preteritum in -evi et supinum in -etum, et omnia sunt neutra, licet inveniantur transitive constructa cum accusativis, scilicet designantibus causarli, vel habent illa verba in se tunc vim verborum transitivorum, unde et inveniuntur passiva ab eis. [21] Item a fiuo pluo -is -it, verbum defectivum et excepte actionis, verba quidem excepte actionis omnia sunt proprie in prima et in secunda persona defectiva, et in qualibet plurali; et dicitur pluere quasi fluere et caret supino in frequenti usu, sed invenitur plutum. Et debet sic poni in constructione: 'pluit aquam', et subintelligitur deus. Invenitur tamen per improprietatem 'aqua pluit', et est sensus: idest pluendo cadit; [22] et inde hec pluvia -e, quasi fluvia, quia fluat: nascitur enim de terre et maris alitu, que, cum altius elevata fuerit, a solis calore resoluta aut vi ventorum compressa, stillat ad terram; et est pluvia lenta et iugis aqua; [23] unde hec pluviola -le diminutivum, et hic et hec pluvialis et hoc -le, et pluvialiter adverbium, et pluviosus -a -um, pluviose adverbium, et hec pluviositas -tis. [24] Item a pluvia hec Pleias -iadis, quoddam signum celeste, et sunt VII ille stelle, scilicet Pleiades, et dicuntur sic quasi pluviades, quasi pluviam dantes, quia eis orientibus abundat pluvia; [25] vel dicuntur Pleiades a Pleione matre earum, vel a pluralitate: sunt enim VII, sed non apparent nisi VI. Sex enim concubuerunt cum deis, sed una cum mortali, unde propter verecundiam non vult apparere. [26] Et nota quod Pleias quandoque dicitur signum illud et, secundum hoc, caret pluralitate, quandoque una illarum stellarum quelibet dicitur Pleias, et secundum hoc habet pluralitatem; et per sincopam invenitur Plias -adis pro Pleias. [27] Item a pluo -is, extracta -s et addita -to, fìt pluito -as, frequentativum. [28] Pluo componitur compluo -is, idest pluvia irrigare, unde complutio -nis et compluor -ris in passivo, unde complutus -a -um et hoc compluvium, locus ad quem multe pluvie simul compluunt vel confluunt; [29] impluo -is, idest intro pluere, unde hoc impluvium, idest lavarium, guttatorium per quod decidit pluvia in domum: Terentius in Eunucho 'fucum factum mulieri per impluvium'. [30] Pluo, sive sit defectivum sive non, neutrum est; composita similiter neutra sunt, preter compluo quod est activum, et omnia faciunt preteritum in pluvi, licet quidam velint dicere plui, quod vel nichil est, vel est prolatum per sincopam. Item omnia faciunt supinum in plutum, licet non sit in usu, precipue in simplicitate. [31] Item a pluvia pluvicino -as, verbum excepte actionis, idest minutatim vel parumper pluere. [32] Item a fluo hoc flustrum, idest unda vel aqua crispans. Proprie flustra sunt maris motus sine tempestate fluctuantis, unde quidam 'vastabant in flustris', ac si diceret in salo, idest in crispantibus aquis. [33] Fluo componitur affluo -is, idest abundare largiter, unde illud (Vulg. psalm. 61, 11) 'divitiae si affluant nolite cor apponete', unde affluens -tis, affluenter, et comparatur, unde hec affluentia -e, idest abundantia, et affluus -a -um, idest abundans; [34] confluo, idest simul fluere, unde confluus -a -um; circumfluo -is, unde circumfluus -a -um; [35] defluo -is, idest deorsum vel cito fluere, decurrere, unde defluus -a -um, quod cito decurrit, et hoc defluvium -vii, idest decursio, unde Macer De viribus herbarum 'defluvium capitis si sucos emeris huius ungas sepe caput reprimi dicit Galienus'. Et nota proprietatem: defluit quod etate vel vetustate dissolvitur, ut etas hominis, folia arborum; fluit quod naturaliter decurrit, ut humor aque; fluere autem tribus modis dicitur: humore rerum, sanie vivorum, tabe mortuorum. [36] Diffluo -is, idest diversis modis vel in diversas partes fluere; effluo -is, idest extra fluere, excurrere; influo -is, idest intro fluere, unde influus -a -um; interfluo -is, idest inter aliqua fluere, unde interfluus -a -um; [37] profluo -is, idest procul fluere; prefluo -is, ante fluere, precurrere; preterfluo -is, iuxta fluere; perfluo -is, idest perfecte fluere; refluo -is, retro fluere, unde refluus -a -um ; [38] superfluo -is, idest superabundare, unde superfluus -a -um et superflue et hec superfluitas. Fluo et eius composita omnia sunt neutra et faciunt preteritum in -xi et supinum in -xum et in -ctum, sed frequentius et usitatius in -xum quam in -ctum.
Colonna con sottomenu di navigazione
