III
Forte sub inriguos colles, ubi Sarpina Rheno
obvia fit, viridi niveos interlita crines
nympha procax, fueram nativo conditus antro.
Frondentes ripas tondebant sponte iuvenci,
mollia carpebant agne, dumosa capelle.
Quid facerem? Nam solus eram, puer, incola
silve;
irruerant alii causis adigentibus urbem,
nec tum Nisa michi nec respondebat Alexis,
suetus uterque comes. Calamos moderabar ydraules
falce recurvella, cuncte solamina, quando
litoris Adriaci resonantem Tityron umbra,
qua dense longo pretexunt ordine pinus
pascua, porrecte celo genioque locali,
alida myrtetis et humi florentibus herbis,
quaque nec arentes aries fluvialis arenas
esse sinit, molli dum postulat equora villo,
retulit ipse michi flantis leve sibilus Euri,
quo vocalis odor per Menala celsa profusus
balsamat auditus et lac distillat in ora,
quale nec a longo meminerunt tempore mulsum
custodes gregium, quanquam tamen Archades omnes.
Archades exultant audito carmine Nymphe
pastoresque, boves et oves hirteque capelle
arrectisque onagri decursant auribus ipsi:
ipsi etiam Fauni saliunt de colle Licei.
Et mecum: Si cantat oves et Tityrus hircos
aut armenta trahit, quianam civile canebas
urbe sedens carmen? Quando hoc Benacia quondam
pastorale sonans detrivit fistula labrum,
audiat in silvis et te cantare bubulcum.
Nec mora: depostis calamis maioribus inter,
arripio tenues et labris flantibus hysco.
A, divine senex, a sic eris alter ab illo!
Alter es, aut idem, Samio si credere vati
sic liceat Mopso, sicut liceat Melibeo.
Eheu, pulvereo quod stes in tegmine scabro
et merito indignans singultes pascua Sarni
rapta tuis gregibus, ingrate dedecus urbi,
humectare genas lacrimarum flumine Mopso
parce tuo, nec te crucia crudelis et illum,
cuius amor tantum, tantum complectitur, inquam,
iam te, blande senex, quanto circumligat ulmum
proceram vitis per centum vincula nexu.
O si quando sacros iterum pavescere canos
fonte tuo videas et ab ipsa Phillide pexos,
quam visando tuas tegetes miraberis uvas!
Ast intermedium pariat ne tedia tempus
letitie, spectare potes quibus otior antris
et mecum pausare. Simul cantabimus ambo:
ipse levi calamo, sed tu gravitate magistrum
firmius insinuans, ne quem sua deserat etas.
Ut venias, locus ipse vocat: fons humidus intus
antra rigat, que saxa tegunt, virgulta flabellant;
circiter origanum redolet; quoque causa soporis
herba papaveris est, oblivia, qualiter aiunt,
grata creans; serpylla tibi substernet Alexis,
quem Corydon vocet ipse rogem; tibi Nisa lavabit
ipsa pedes accinta libens cenamque parabit;
Testilis hec inter piperino pulvere fungos
condiet, et permixta doment multa allia, si quos
forsitan inprudens Melibeus legerit hortis;
ut comedas apium memorabunt mella susurri;
poma leges Niseque genas equantia mandes,
pluraque servabis nimio defensa decore.
Iamque superserpunt hedere radicibus antrum,
serta parata tibi. Nulla est cessura voluptas.
Huc ades: huc venient, qui te pervisere gliscent,
Parrhasii iuvenesque senes, et carmina leti
qui nova mirari cupiantque antiqua doceri.
Hi tibi silvestres capreas, hi tergora lincum
orbiculata ferent, tuus ut Melibeus amabat.
Huc ades, et nostros timeas ne, Tityre, saltus;
namque fidem celse concusso vertice pinus
glandifereque etiam quercusque arbusta dedere.
Non hic insidie, non hic iniuria, quantas
esse putas. Non ipse michi te fidis amanti?
Sunt forsan mea regna tibi despecta? Sed ipsi
di non erubuere cavis habitare sub antris:
testis Achilleus Chyron et pastor Apollo.
Mopse, quid es demens? Quia non permittet Iollas
comis et urbanus, dum sunt tua rustica dona,
hisque tabernaclis non est modo tutius antrum,
quis potius ludat. Sed te quis mentis anhelum
ardor agit, vel que pedibus nova nata cupido?
Miratur puerum virgo, puer ipse volucrem,
et volucris silvas et silve flamina verna;
Tityre, te Mopsus: miratio gignit amorem.
Me contempne: sitim Frigio Musone levabo,
scilicet hoc nescis? fluvio potabor
avito.
Quid tamen interea mugit mea bucula circum?
Quadrifluumne gravat coxis humentibus uber?
Sic reor: en propero situlas inplere capaces
lacte novo, quo dura queant mollescere crusta.
Ad mulctrale veni, si tot mandabimus illi
vascula, quot nobis promisit Tityrus ipse.
Sed lac pastori fors est mandare superbum.
Dum loquor, en comites, et sol de monte rotabat.
Colonna con sottomenu di navigazione
